Comparaison entre les sources :

Copyright © 2002 - CIRDoMoC

On trouvera ci-dessous, pour les saints les plus connus, les différentes graphies utilisées par les auteurs déjà mentionnés : Joseph Loth, Albert le Grand, Dom Lobineau, le chanoine Garaby.
C'est l'occasion de voir quelques problèmes d'étymologie, car autrefois une simple ressemblance phonique était suffisante pour rapprocher et considérer comme équivalents des noms parfois très différents. Aujourd'hui, certaines de ces équivalences sont devenues inacceptables, comme : Quay et Kénan, Guévroc et Guirec, Thuriau et Thivisiau, Conogan et Guenegan, Fingar et Guigner, Magloire et Mélar, etc.
Le tableau ci-dessous est réduit à environ 80 noms, et est donc loin de concerner la totalité des saints bretons.

français breton latin vieux-breton Joseph Loth Albert Le Grand Dom Lobineau Garaby
Aubin Albin Albinus   Albinus   Aubin Aubin
Alor Alor     Allor   Allor Allore
Armel Arzel Arthmagilus ArthMael Armel Armel Armael, Armel Armel, Armahel
Bieuzy Bieuzi     Bieuzy Bieuzy Bieuzy, Bihi Bieuzy
Brieuc Brieg Briomaglus Brioc Briocus Brieuc Brieuc Brieuc
Budoc Beuzeg Budocus Budoc Budoc Budoc Budoc, Judoc Budoc

Cadoc
Cado

Kadeg
Kadou
Cadocus
Catuuodus
Cadoc
Catuuod
Cadocus
Catuuodus
Cado Cadoc, Cado Cadoc
Caradec Karadeg Caradocus Caradoc     Caradec Caradec
Colledoc Koledog   Colledoc Colledoc Colodoc, Ké, Kénan Kenan, Collédoc  
Conogan Konogan   Conocan Conogan Conogan
Guénégan
Conogan, Guenegan  
Corentin Kaourintin   Cobrentin   Corentin Corentin Corentin
Edern Edern Eternus       Edern Ederne
Efflam Efflamm   Efflam Efflamm Efflam Efflam Efflam
Emilion Emilien Emilianus   Milion, Emilion   Emilion Emilion
Enora Enora Honorata Honora Henora Enora, Honora   Honorée
Ethbin Ezhbin Ethbinus Ethbin   Ethbin Ethbin Etbin
Eurielle Euriela     Euriela   Eurielle, Urielle  
Fragan Fragan Fraganus Fracan Fracan Fragan   Fragan
Gestin Iestin Iustinus     Gestin Gestin Gestin
Gildas Gweltas Gildasius Wiltas Gildas Gildas Gildas Gildas
Gobrien Gobrien   Wobrian   Gobrien Gobrien Gobrien
Gonéri Goneri     Goneri   Goneri Goneri
Gouesnou Goueznou Woednovius Woednou Goueznou Goeznou Goueznou, Goueno Goueznou
Goulven Goulven Vulvinnus WulWin Golven   Goulven  
Goustan Goustan Wulstanus   Gunstan Gunstan Goustan Gulstan
Goal Gudwal Vodoalus
Wotalus
WoitWal Gudwal Gudwal, Goual,
Gurval
Gurval Gurval, Gutual
Guen Gwenn     Gwenn Guenn    
Guengar Wingar   WinCar Fingar Fingar   Fingars
Guénin Gwennin     Guennin   Guennin  
Guennaël Gwenhael WinHael   Guenhael Guen-Ael Guennael, Guenael Guenael
Guénolé Gwenole Winwaloeus WinWaloe Winwaloe Guénolé, Guingaloc Guénolé, Guingalois Guénolé
Guethenoc Gwezenneg   Uuethenoc Guethenoc Guéthénoc,
Guennec, Venec
  Guethenoc
Guigner Gwiner     Guigner, Fingar Eguiner, Guiner Guigner, Fingar  
Guirec Gireg       Quirec, Kirec, Guévroc
Guevrock, Kirec Kirech
Herbot Herbod Herbaudus     Herbot Herbaud Herbaud
Hervé Herve Huvernus   HoiarnBiu Hervé Hervé Hervé
Hiltud, Iltud Iltud   Iltud Hiltud, Iltud Hiltud, Iltud Iltud Iltud
Jacut Jagu Jacutus, Jacobus   Jacut Jacut Jacut, Jagu Jacut, Jagu
Judicael Jezekel   IudicHael Judicael Gicquel Judicael Judicael
Judoce, Josse Uzeg, Izeg Iudocus Iudoc Judoc Josse, Judoc Judoce, Josse Judoce, Josse
Judual Jual Iudualus IudWal Judwal   Judual Judual
Kined Kined           Kinède
Léry Leri Laurus Leubri Léry   Léri Lery
Lunaire Leonor Leonorius   Léonor, Lunaire Léonore, Lunaire Léonor, Lunaire Léonor
Malo, Maclou Malo Maclovius MachLou Maclovius Malo Malo Malo

Magloire ;
Melar

Melor ;
Meler, Melar

Maglorius ;
Melarius
  Maglorius ;
Mélair
Magloire ;
Melar, Meloir
Magloire ;
Melair, Méloir
Magloire ;
Mélair
Maudé,
Mandé
Maodez Maudetus   Maudetus Maudez, Mandé Maudez, Mandé Maudez
Melaine Melen Melanius   Melaine Mélaine Melaine Melaine
Menou Menou Menulphus   Menou   Menou  
Mériadec Meriadeg Meriadocus Meriadoc Meriadocus Mériadec Mériadec Mériadec
Méen Meven Mevennus   Mevennus Meen Meen Méen
M'hervon Maelmon   MaelMon Maelmon   Maelmon, Mervon, Merven Malmon
Miliau Milio       Méliau, Miliau Méliau Meliau
Mieu Maeg   Maeoc Mioc   Mieu Mieu
Ninnoc Ninnog       Nennok, Candide Ninnoc Ninnoc, Ninnoch
Noyale Nolwenn   NoalWen     Noyale Noyale
Osmane Ozvan?     Osmane Osmane Osmane Osmane
Oudocée Ouzeg? Oudoceus   Oudoceus   Oudocée, Oudothée Oudocée
Patern Patern Paternus   Patern Patern, Paterne Patern Patern
Paul-Aurélien Pol Paulus Aurelianus   Paul-Aurélien Paul-Aurélien,
Pol de Léon
Paul-Aurélien Paul-Aurélien
Perreux Pezreg Petrocus Petroc Petrocus   Perreux Perreux
Primel Primael   PriMael Primael Primel   Primel
Quay (cf.
Colledoc)
Ke       Quay, Ké, Kénan   Ké, Kenan
Rioc Rieg Riocus Rioc Riocus Riok, Riec, Riou Riock, Rioc Rioc
Ronan Ronan Ronanus Ronan Ronan Ronan Ronan, Renan Renan
Ruelin Ruelin     Ruelin   Ruélin Ruélin
Samson Samzun     Samson Samson Samson Samson
Sané Sane     Sané Sané    
Sény Seni   Sethni Sezni Sezny   Sezni
Suliau Sulio Suliavus Suliau Suliau Suliau Suliau, Sulia Sulia
Thégonnec Tegoneg Toconocus Toconoc Teconocus   Egonnec,
Theogonocus
Thegonec
Téliau Telio Teliavus Teliau Teliau Téliau Théliau Theliau
Trémeur Treveur Trechmorus TrechMor Trechmor Trémeur Tremeur, Trever Trémeur
Tréphine Trifin Triphina Trifina Trifine Triphine Trifine Trefine
Turiau Turio Turiavus Turiau Turiavus Thuriau, Thurien
Thivisiau
Thuriau, Thurian, Thivisiau Turiaf, Thuriaf, Thurian, Thurien
Tugdual Tutwal, Tual, Tudal Tugdualus TutWal Tutwalus Tugdual Tugdual, Tugal Tugdual
Uniac Tunio Touiniannus ToWinniau     Uniac, Toüinien Uniac
Winoc Gwenneg? Winnocius Winoc Winnoc Winokh Winnoc Vinoc
Yvy, Ivy Ivi     Ywi   Yvi Yvi

Retour page d'accueil